Suriye'de 2 yıldan fazla süredir devam eden iç savaş, Beşşar Esad'ın halkına karşı kimyasal silah kullanmasının ardından farklı bir sürece girdi.
ABD'li yetkililer, kapalı kapılar ardında uydu görüntüleri ve iletişim ağlarından gelen yeni istihbarat bilgilerinin Suriye yönetiminin kendi halkına karşı kimyasal silah kullandığı yönünde kendilerini ikna ettiğini söylüyor.
Fransız, İngiliz ve ABD'li askeri yetkililer bu kimyasal saldırıya karşı nasıl ortak bir tepki verecekleri konusunda Salı günü bir araya geldiler.
ABD'nin sert tutumu Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın Salı günü yaptığı sert açıklamalara yansıdı. Biden yaptığı açıklamada Suriye'nin kimyasal saldırıdan sorumlu olduğu konusunda "şüpheye yer olmadığını" söyledi.
Cuma gününe kadar ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Birleşmiş Milletler tarafından görevlendirilecek heyete incelemeler için gölgeye girmesine izin vermesi konusunda Suriye'ye baskı yapıyordu.
48 saat sonra ise bu tutumda gözle görülür bir değişim yaşandı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice, BM Elçisi Samantha Power ve üst düzey yetkililere Pazar günü gönderdiği bir e-posta ile kimyasal silahlar ile ilgili kanıtların yeterince inandırıcı olduğunu ve BM misyonunun artık anlamsız olduğunu söyledi. ABD, kapalı kapılar ardında BM'den müfettişlerini geri çekmesini isterken yetkililer bu değişimin amacının askeri bir harekât için uygun zemin hazırlamak olduğunu belirtiyor.
Hafta sonu görülen bu tutum değişikliğinin yeni istihbarat bilgilerinin Esad'a bağlı güçlerin kimyasal silah kullandığı konusunda Obama'nın üst düzey güvenlik danışmanlarını ikna etmiş olduğuna dayandırılıyor. Yetkililer, Esad güçlerinin etkin bir şekilde kanıtları ortadan kaldırmaya çalıştığını ve hatta bunu bombalama sırasında dahi yaptıklarını ifade ediyorlar. Beyaz Seray ayrıca Suriye rejiminin BM denetimini kullanarak ABD'nin vereceği yanıtı geciktirmeye çalıştığı konusunda da emin.
İsrail'den de ABD Merkez Haberalma Teşkilatı'na (CIA) önemli bir bilgi geldi. Esad'ın kimyasal silahlarından sorumlu güçleri içerisinden gelen istihbarat bilgileri bazı kimyasal silahların saldırının bir yaşandığı bölgeye doğru nakledildiğini gösteriyor.
ABD'nin tutumundaki değişiklik ise çabuk oldu. CNN'e Perşembe günü verdiği bir röportajda Obama, BM'nin onayı olmaksızın da Suriye'ye bir müdahalede bulunulabileceği ihtimali üzerinde durdu. Ancak Cumartesi akşamı ABD yönetimi yeni bir tutum benimseyerek Rusya'nın vetosuna takılmamak için bir askeri operasyonun BM dışında ancak müttefikler ile ortak yapılması üzerinde durdu. Aradan bu kadar zaman geçmesine rağmen, müdahalede neden bu kadar geç kalındığı ayrıca çok düşündürücüdür.
Yetkililer, Irak savaşında olduğundan daha farklı bir yöntem çizmeye çalışan Beyaz Saray'ın bir askeri operasyon öncesinde elde ettiği bazı kanıtları kamuya açıklamayı planladığını da belirtiyor.
Suriye Yönetimi ise; ne kadar müdahale haberlerinden rahatsızlık duysa da Rusya benim yanımda, bana kimse bir şey yapamaz mantığını da sürdürmektedir. |